Để doanh nghiệp phát triển bền vững, việc hiểu rõ Hành trình khách hàng (Customer Journey) sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu trải nghiệm khách hàng, nâng cao tỷ lệ chuyển đổi và xây dựng một tệp khách hàng thân thiết.
Khi nắm rõ các giai đoạn trong hành trình, doanh nghiệp có thể điều chỉnh chiến lược marketing phù hợp để tăng khả năng giữ chân khách hàng và thúc đẩy doanh thu.
Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về Customer Journey, lợi ích của bản đồ hành trình khách hàng và cách để tối ưu hoá trải nghiệm của khách hàng qua từng giai đoạn.
Customer journey là gì?
Khái niệm
Customer Journey, hay còn gọi là hành trình khách hàng, bao gồm tất cả trải nghiệm mà khách hàng có khi tiếp xúc với thương hiệu.
Các tương tác này có thể diễn ra trên nhiều điểm chạm và qua các giai đoạn khác nhau – từ nhận thức đến mua hàng, hậu mua hàng và cuối cùng là giai đoạn xây dựng lòng trung thành.
Cách chia giai đoạn của Customer Journey
Các doanh nghiệp có thể chia hành trình khách hàng theo nhiều cách khác nhau, nhưng hai phương pháp phổ biến nhất là:
- Chia theo giai đoạn mua hàng: Trước khi mua, trong khi mua và sau khi mua.
- Chia theo hành vi khách hàng: Từ nhận thức, quan tâm đến cân nhắc, quyết định, hỗ trợ sau bán và giai đoạn lòng trung thành.
Customer Journey Map (CJM) là gì?
Customer Journey Map (CJM) là bản đồ trực quan giúp doanh nghiệp hình dung toàn bộ hành trình của khách hàng khi họ tương tác với thương hiệu.
CJM bao gồm tất cả các điểm chạm (touchpoints) tại từng giai đoạn và giúp doanh nghiệp hiểu rõ các động cơ, nhu cầu và khó khăn của khách hàng, từ đó đề xuất chiến lược cải thiện trải nghiệm.
Lợi ích của CJM đối với doanh nghiệp
Hiểu rõ hơn về khách hàng
Bản đồ hành trình giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về hành vi, nhu cầu và kỳ vọng của khách hàng.
Việc này không chỉ giúp xây dựng chân dung khách hàng chi tiết mà còn tạo nền tảng cho các chiến lược tiếp cận và chăm sóc khách hàng chính xác hơn.
Xác định nỗi đau và cơ hội cải thiện
Khi vẽ ra hành trình của khách hàng, doanh nghiệp dễ dàng nhận diện các điểm đau (pain points) – những khó khăn hoặc rào cản mà khách hàng gặp phải.
Đồng thời, các cơ hội cải thiện cũng được làm rõ, giúp doanh nghiệp tập trung nguồn lực vào những điểm chạm có tiềm năng tối ưu cao.
Tăng cường trải nghiệm khách hàng
Một trải nghiệm liền mạch và không gặp gián đoạn ở mọi điểm chạm sẽ làm tăng sự hài lòng của khách hàng.
Customer Journey Map giúp doanh nghiệp cải thiện và cá nhân hóa trải nghiệm, khiến khách hàng cảm thấy được quan tâm và ưu tiên. Điều này góp phần xây dựng lòng trung thành của khách hàng và giữ chân họ lâu dài.
Tăng hiệu quả marketing & sales
Việc hiểu rõ từng giai đoạn của hành trình khách hàng giúp doanh nghiệp tạo ra các chiến lược marketing và sales chính xác hơn.
Doanh nghiệp có thể cá nhân hóa các chiến dịch tiếp thị và bán hàng cho từng nhóm khách hàng cụ thể, tăng tỷ lệ chuyển đổi và tối ưu hóa chi phí.
Tăng ROI và sự hài lòng của khách hàng
Bằng cách tối ưu hóa hành trình khách hàng, doanh nghiệp có thể nâng cao tỷ lệ giữ chân khách hàng và tăng doanh thu từ khách hàng hiện tại, đồng thời giảm chi phí tìm kiếm khách hàng mới.
Một hành trình khách hàng được tối ưu sẽ giúp tăng ROI và xây dựng một tập khách hàng hài lòng và trung thành.
Đưa quyết định dựa trên dữ liệu thực tế
Bản đồ hành trình khách hàng cung cấp cái nhìn tổng quan về toàn bộ trải nghiệm của khách hàng dựa trên dữ liệu thực tế.
Doanh nghiệp có thể ra quyết định dựa trên dữ liệu và phân tích chi tiết, thay vì dựa trên cảm giác hay suy đoán, từ đó nâng cao tính chính xác và hiệu quả trong việc quản lý và cải thiện trải nghiệm khách hàng.
Xây dựng ý thức lấy khách hàng làm trung tâm
Customer Journey Map là công cụ giúp doanh nghiệp xây dựng văn hóa lấy khách hàng làm trung tâm.
Khi tất cả các bộ phận trong công ty hiểu rõ và có cùng một hình ảnh về hành trình của khách hàng, họ sẽ dễ dàng phối hợp và tạo ra các giải pháp hướng tới việc nâng cao trải nghiệm khách hàng.
Các bước đơn giản để xây dựng hành trình khách hàng
Xác định mục tiêu và kỳ vọng của doanh nghiệp
Trước khi bắt đầu xây dựng hành trình khách hàng, doanh nghiệp cần hiểu rõ mục tiêu của mình:
- Muốn cải thiện điều gì trong quá trình tương tác với khách hàng?
- Những vấn đề nào hiện tại cần khắc phục?
- Mục tiêu cuối cùng là tăng trưởng doanh thu, xây dựng lòng trung thành hay tối ưu hóa trải nghiệm?
Việc xác định rõ mục tiêu giúp doanh nghiệp dễ dàng lên kế hoạch cụ thể cho từng giai đoạn trong hành trình khách hàng.
Hiểu rõ khách hàng qua việc xây dựng chân dung khách hàng (buyer personas)
Để hiểu rõ hành trình khách hàng, doanh nghiệp cần xây dựng chân dung khách hàng chi tiết:
- Phân khúc khách hàng: Chia khách hàng thành các nhóm theo độ tuổi, giới tính, sở thích, thu nhập, v.v.
- Hiểu nhu cầu và mong muốn: Mỗi nhóm khách hàng sẽ có các nhu cầu khác nhau trong quá trình mua sắm.
- Hành vi mua hàng: Họ có xu hướng tìm kiếm và quyết định mua sắm theo cách nào?
Các dữ liệu trên có thể được thu thập từ báo cáo bán hàng, khảo sát khách hàng, hoặc các công cụ phân tích như Google Analytics.
Điều này giúp doanh nghiệp nắm rõ đối tượng mục tiêu và xây dựng hành trình phù hợp với nhu cầu thực tế.
Xác định các giai đoạn chính trong hành trình khách hàng
Một hành trình khách hàng thường có 5 giai đoạn chính:
- Nhận biết (Awareness): Khách hàng lần đầu biết đến thương hiệu. Doanh nghiệp cần tạo ấn tượng ban đầu mạnh mẽ qua các kênh như quảng cáo, mạng xã hội, hoặc SEO.
- Cân nhắc (Consideration): Khách hàng bắt đầu tìm hiểu kỹ về sản phẩm và so sánh với các thương hiệu hoặc dịch vụ khác. Doanh nghiệp có thể cung cấp thêm thông tin giá trị và đánh giá khách quan để xây dựng lòng tin.
- Quyết định mua hàng (Decision): Khách hàng quyết định mua sản phẩm hoặc dịch vụ. Tại đây, sự hỗ trợ từ đội ngũ bán hàng và trình thanh toán mượt mà là yếu tố quan trọng.
- Trở lại mua hàng (Retention): Sau khi mua hàng, khách hàng cần được chăm sóc để quay lại mua sắm. Các chương trình ưu đãi, chăm sóc hậu mãi và dịch vụ hỗ trợ là rất cần thiết.
- Gắn bó trung thành (Advocacy): Khách hàng hài lòng sẽ giới thiệu sản phẩm, giúp doanh nghiệp có thêm khách hàng mới qua các chương trình giới thiệu hoặc các ưu đãi đặc biệt.
Thiết lập các điểm chạm (touchpoints) quan trọng
Điểm chạm là nơi khách hàng tương tác với doanh nghiệp trong mỗi giai đoạn. Doanh nghiệp cần xác định các điểm chạm trong từng giai đoạn của hành trình, chẳng hạn:
- Nhận thức: Quảng cáo trên mạng xã hội, bài viết blog
- Cân nhắc: Đánh giá sản phẩm, website, trang sản phẩm chi tiết
- Quyết định: Trang thanh toán, hỗ trợ trực tuyến
- Giữ chân: Email cảm ơn, dịch vụ chăm sóc hậu mãi
- Ủng hộ: Chương trình khách hàng thân thiết, chương trình giới thiệu bạn bè
Cá nhân hoá trải nghiệm khách hàng
Hiện nay, khách hàng mong muốn có trải nghiệm được cá nhân hóa. Doanh nghiệp có thể sử dụng dữ liệu thu thập được để điều chỉnh thông điệp, nội dung và dịch vụ phù hợp với từng nhóm khách hàng. Ví dụ:
- Gửi email chào mừng cá nhân hóa khi khách hàng mới đăng ký
- Đưa ra các gợi ý sản phẩm phù hợp với lịch sử mua hàng của từng khách hàng
- Tạo các chương trình khuyến mãi đặc biệt dành riêng cho khách hàng trung thành
Tối ưu hoá các giai đoạn và điểm chạm
Dựa vào phân tích các hành vi của khách hàng tại từng điểm chạm, doanh nghiệp có thể nhận ra đâu là các điểm đau (pain points) cần khắc phục. Ví dụ:
- Nếu khách hàng thường rời khỏi trang thanh toán, doanh nghiệp cần kiểm tra lại quy trình thanh toán và tối ưu hóa để giảm bớt các bước phức tạp.
- Nếu nhiều khách hàng không mở email sau khi mua hàng, doanh nghiệp có thể thử cải thiện nội dung email hoặc sử dụng các phương thức khác để giữ chân khách hàng.
Tích hợp chiến lược đa kênh
Để tạo ra hành trình mượt mà, doanh nghiệp cần giải pháp tích hợp đa kênh để khách hàng có được trải nghiệm nhất quán dù tương tác qua kênh nào, từ cửa hàng trực tuyến, mạng xã hội, đến điện thoại di động hay trực tiếp tại cửa hàng.
Đo lường và điều chỉnh liên tục
Hành trình khách hàng không phải là cố định. Nhu cầu và mong muốn của khách hàng thay đổi liên tục, vì vậy doanh nghiệp cần theo dõi, đo lường hiệu quả của các chiến lược đang thực hiện và điều chỉnh để phù hợp với thực tế. Các chỉ số có thể theo dõi bao gồm:
- Tỷ lệ chuyển đổi tại từng giai đoạn
- Mức độ hài lòng của khách hàng qua khảo sát
- Tỷ lệ khách hàng quay lại
Cải tiến hành trình khách hàng dựa trên phản hồi
Cuối cùng, phản hồi từ khách hàng là nguồn thông tin quý giá giúp doanh nghiệp cải tiến hành trình.
Hãy lắng nghe ý kiến của khách hàng qua các khảo sát, đánh giá, hoặc các kênh hỗ trợ, và sử dụng các phản hồi này để hoàn thiện hơn trải nghiệm khách hàng tại mỗi giai đoạn.
Cách tối ưu Customer Journey Map
- Hiểu rõ mong muốn của khách hàng: Phân tích thái độ và nhu cầu của khách hàng tại từng điểm chạm để có những thay đổi phù hợp, đáp ứng tốt hơn các nhu cầu đó.
- Luôn cập nhật CJM theo nhu cầu khách hàng: Điều chỉnh chiến lược dựa trên các dữ liệu hành vi khách hàng thời gian thực, đảm bảo phù hợp với từng lựa chọn của khách hàng.
- Cung cấp tài nguyên để nhân viên hỗ trợ tốt hơn: Cung cấp cho nhân viên công cụ cần thiết như CRM để họ hiểu rõ khách hàng, từ đó nâng cao hiệu suất và tỷ lệ chuyển đổi.
Nguyên tắc khi xây dựng bản đồ hành trình khách hàng
- Luôn lấy khách hàng làm trung tâm: CJM nên phản ánh hành trình của khách hàng thực tế, tập trung vào hành vi và mong muốn của họ.
- Phân tích dữ liệu thực tế: Tránh đưa ra các giả định về hành vi khách hàng mà không có dữ liệu.
- Sử dụng hình ảnh trực quan: Biểu đồ, sơ đồ và hình ảnh giúp CJM dễ hiểu và ghi nhớ.
- Cập nhật thường xuyên: Hành vi của khách hàng thay đổi theo thời gian nên cần thường xuyên cập nhật CJM để đảm bảo tính hiệu quả.
Kết luận
Hiểu rõ Customer Journey là bước đầu để doanh nghiệp tối ưu trải nghiệm, xây dựng lòng trung thành và tăng tỷ lệ chuyển đổi.
Bản đồ CJM là công cụ mạnh mẽ giúp doanh nghiệp phân tích, theo dõi và cải thiện trải nghiệm khách hàng ở từng giai đoạn, tạo ra giá trị lâu dài cho khách hàng và thúc đẩy doanh thu cho doanh nghiệp.